‘Zur guten Quelle’, de kleedkamer van NAC

04 juli 2024

Het NAC Museum vertelt de geschiedenis van NAC. En dat doen we graag via ons museum in het Rat Verlegh Stadion waar wij prachtige relikwieën uit de geschiedenis van onze voetbalclub uitgestald hebben. Dat wij er als museum zijn is te danken aan sponsoren en onze donateurs. De donateurs betalen per jaar slechts € 10,00 per jaar. Voor die steun krijgen ze onder andere iedere maand onze nieuwsbrief digitaal toegestuurd. Het Verleghje, zoals de nieuwsbrief heet, neemt de lezer mee terug in het verleden van NAC en doet dat middels profielen van spelers, wedstrijdverslagen en vermeldingen van andere unieke feiten uit de geschiedenis. Vorige maand maakten wij bekend waar de eerste kleedkamers van NAC waren. Iets wat tot voor kort zelfs bij ons onbekend was. Echter, wij vinden deze vondst te waardevol om het niet te vertellen aan het grote publiek. Dus daarom publiceren we, bij hoge uitzondering, dit stukje uit het Verleghje van juni 2024, waarin overigens nog drie anderen verhaaltjes stonden. Wilt u ook maandelijks deze nieuwsbrief krijgen, ga dan naar de link onderaan dit bericht. Wij wensen u veel leesplezier.

Quizvraag

Een quizvraag voor u allen: Waar heeft NAC haar thuiswedstrijden gespeeld sinds de oprichting in 1912? Naar alle waarschijnlijkheid gaan de meeste mensen het huidige Rat Verlegh Stadion en de Beatrixstraat antwoorden. Ongetwijfeld vallen tevens de namen van de Heuvelstraat en de Ploegstraat en een enkeling kan zelfs het Terrein achter de Watertoren oprakelen. Slechts de echte NAC-kenner noemt ook het BLO-terrein aan het Wilhelminapark. Alleen in het eerste seizoen speelde NAC op dit veld. Applaus voor degene die ook met dat laatste antwoord op de proppen kwam.

Op onderstaande foto ziet u een foto van het Wilhelminapark. Onder de linker vijver ligt een strook braakliggend terrein. Dat is het BLO-terrein.

Het BLO-terrein

Het BLO-terrein was het eerste speelveld waar NAC haar thuiswedstrijden afwerkte. Vanuit de stad gezien achter de rechter vijver van het park, tussen de Parkstraat en de Koninginnestraat, daar lag een stukje braakliggend terrein. In de begintijd van het voetbal in Breda werd daar tegen de bal getrapt. In 1899 speelde NAC-voorloper NOAD al eens een wedstrijd op het ‘Terrein aan het Wilhelminapark’. Vanaf 1910 werd het terrein in gebruik genomen door de BLO, de Bredase afdeling van de Nederlandse Bond voor Lichamelijke Opvoeding. Het waren echter voornamelijk verenigingen uit de volkscompetitie die daar in het weekend tegen ‘het bruine monster’ trapten.

Van Coothplein 23

Het veld zelf zag er overigens niet uit. Aan de zijkant lagen nog wat strookjes met gras, maar verder was het een kale zandvlakte met soms diepe kuilen die waren gecreëerd door spelende kinderen. Rondom het veld geen gebouwtje dat diende als clubhuis, laat staan een hok waar de spelers zich konden omkleden. Nee, in het begin van de vorige eeuw transformeerden de NAC-spelers zich van burger tot sportman in een nabijgelegen café of restaurant. Dat was in die tijd heel normaal. En voor NAC was een café met de naam ‘Zur guten Quelle’ de plek waar dat gebeurde. Deze naam zegt u waarschijnlijk niks en dat is logisch want zo staat die horecagelegenheid al meer dan een eeuw niet meer bekend. De recentere benaming van het etablissement, gelegen aan het Van Coothplein 23, zal menig Bredanaar bekender in de oren klinken. Nouveau van Ham, voorheen Hotel van Ham, was de plaats die gebruikt werd als kleedlokaal. In 1912 zat Hotel van Ham zelf nog op de hoek aan de overkant, in het gebouw waar een gelijknamige generaal werd geboren. Zijn buste staat nog steeds in de gevel en hij keek in 1912 uit op Zur guten Quelle. Pas jaren later verhuisde het hotel naar de overkant en kreeg het pand de naam Van Ham. Zo, u heeft meteen een stukje Bredase geschiedenis te pakken. Terug naar NAC.

700 meter lopen naar het voetbalveld

Zur guten Quelle was goed bereikbaar voor bezoekende verenigingen. Vanuit het station in Breda ging de paardentram naar Hotel Mastbosch in het Ginneken en één van de haltes zat op de hoek van de Ginnekenstraat en Van Coothplein. Ideaal dus. Na het omkleden moesten de spelers nog een stukje lopen naar het BLO-terrein. De meest waarschijnlijke route is die via de Nieuwe Ginnekenstraat richting de singel. Nadat de brug was gepasseerd was het nog een paar honderd meter wandelen om op de hoek de Parkstraat in te gaan. Vanaf daar was het speelveld zichtbaar. De wandeling van het café naar het strijdveld was er één van zo’n 700 meter. De voettocht moet ook de voorbereiding zijn geweest op 3 november 1912, de dag dat NAC voor het eerst een officiële wedstrijd speelde. E.M.M. uit Vlissingen was de eerste tegenstander.

Hotel van Ham is NAC-historie

Dus de volgende keer dat u langs Hotel van Ham (of Nouveau van Ham) loopt, realiseert u dan dat het hotel een belangrijke rol heeft gespeeld in het eerste voetbaljaar van NAC. Spelers als Wouterlood van Doesburg, Van Son, NAC-naamgever Konert en Rat Verlegh trokken hier hun sportkleding aan. Er ligt echte NAC-historie daar.

Ook donateur worden?

Mocht u na het lezen van dit stukje ook donateur willen worden, hieronder de llink naar de webpagina waar dat eenvoudig kan.

nacmuseum.nl/doneren

Donateurs hebben het hele jaar lang toegang tot ons museum en hebben het onbetaalbare gevoel dat ze zorgen voor ons NAC museum en dus bijdrage in het vertellen van de geschiedenis over NAC. En dat voor een tientje per jaar!